Quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung của Luật Sở hữu trí tuệ

Ngay sau khi Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Đinh Hữu Phí, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ về một số nội dung quan trọng của Luật Sở hữu trí tuệ vừa được thông qua.

1. Xin ông cho biết các chính sách lớn về sở hữu trí tuệ được sửa đổi trong lần này nhằm mục tiêu gì?

Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi lần này nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về việc hoàn thiện pháp luật về sở hữu trí tuệ, kế thừa giá trị của các văn bản pháp luật đã được ban hành… Bên cạnh đó, Luật Sở hữu trí tuệ khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn 16 năm thi hành Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, đặc biệt luật hóa cam kết tại các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia như Hiệp định CPTPP, Hiệp định EVFTA, Hiệp định RCEP…

Một trong những nội dung quan trọng và nổi bật của Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi, thu hút được nhiều sự quan tâm, ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội là quy định trao quyền đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn; đồng thời có cơ chế phân chia hợp lý lợi ích giữa Nhà nước, cơ quan chủ trì và tác giả. Quy định này không chỉ khắc phục các bất cập hiện này về việc đăng ký và khai thác các đối tượng quyền sở hữu trí tuệ do nhà nước đầu tư mà còn là cú hích để khuyến khích các chủ thể nghiên cứu nhiệm vụ khoa học và công nghệ chủ động đăng ký, khai thác các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng được tạo ra; thúc đẩy quan hệ hợp tác với doanh nghiệp để chuyển giao công nghệ, thương mại hóa và thu hút nhiều nguồn vốn đầu tư để phát triển, nghiên cứu sản phẩm.

2. Luật Sở hữu trí tuệ được thông qua lần này bổ sung quy định về chỉ dẫn địa lý đồng âm, quy định này nghĩa là như thế nào? Liên quan đến chỉ dẫn địa lý, Luật Sở hữu trí tuệ không sửa nhiều về chỉ dẫn địa lý nhưng lại bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý chỉ dẫn địa lý, việc bổ sung này nhằm mục tiêu gì?

Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành không có quy định riêng về bảo hộ chỉ dẫn địa lý đồng âm, nhưng trên cơ sở các quy định về điều kiện bảo hộ chỉ dẫn địa lý (Điều 79 Luật Sở hữu trí tuệ) và các trường hợp loại trừ không bảo hộ chỉ dẫn địa lý (Điều 80 Luật Sở hữu trí tuệ), có thể hiểu rằng chỉ dẫn địa lý đồng âm vẫn có thể được bảo hộ nếu có khả năng phân biệt được với nhau. Tuy nhiên, để cho rõ ràng, Luật đã bổ sung quy định về chỉ dẫn đồng âm theo hướng mọi chỉ dẫn địa lý đều có thể được bảo hộ (không đặt ra nguyên tắc nộp đơn đầu tiên đối với chỉ dẫn địa lý), có nghĩa là hai chỉ dẫn địa lý giống nhau (cách viết hoặc phát âm) đều có thể được bảo hộ nếu chỉ dẫn đúng về nguồn gốc địa lý và không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về nguồn gốc địa lý thực của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.

Liên quan đến chỉ dẫn địa lý, Luật Sở hữu trí tuệ không sửa nhiều về chỉ dẫn địa lý nhưng lại bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về quản lý chỉ dẫn địa lý bởi trong khoảng 10 năm trở lại đây, việc thúc đẩy bảo hộ chỉ dẫn địa lý được các cấp các ngành quan tâm. Đến nay, Việt Nam đã có khoảng 100 chỉ dẫn địa lý được bảo hộ. Một số sản phẩm cũng đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý ở nước ngoài như: Vải thiều Lục Ngạn (được bảo hộ ở Nhật Bản) cho thấy chỉ dẫn địa lý có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn, giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, tạo công ăn việc làm, cải thiện đời sống cho người nông dân, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy, Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành đã quy định rõ về bảo hộ chỉ dẫn địa lý, trình tự, thủ tục, tuy nhiên quản lý chỉ dẫn địa lý như thế nào thì dường như chưa có quy định nên việc bổ sung quy định giao cho Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn việc thực hiện quyền quản lý chỉ dẫn địa lý nhằm tạo cơ sở để Chính phủ quy định rõ ràng, đầy đủ hơn về việc quản lý và sử dụng chỉ dẫn địa lý.

3. Đặc biệt, trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra mạnh mẽ cùng với việc chuyển đổi số, vấn đề bảo vệ quyền trên môi trường số thế nào, thưa ông?

Liên quan đến bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong môi trường số, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi, bổ sung một số quy định về các quyền độc quyền của chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát sóng liên quan đến môi trường số như truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác… Ngoài ra, Luật cũng sửa đổi, bổ sung quy định đối với biện pháp công nghệ bảo vệ quyền, thông tin quản lý quyền; trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian, theo đó bổ sung quy định trường hợp các doanh nghiệp này được miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan cũng như trách nhiệm thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền, phối hợp với cơ quan có thẩm quyền trong thực thi quyền tác giả, quyền liên quan trên môi trường số; Sửa đổi, bổ sung quy định về các hành vi xâm phạm liên quan đến biện pháp công nghệ bảo vệ quyền, thông tin quản lý quyền, trách nhiệm của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian.
Nguồn: baotintuc